Begeleiding bij afscheid met dementie in Friesland
Dementievriendelijke uitvaart
Mama is dood, papa is dement….
Vertellen we het aan papa?
Nemen we hem mee naar de uitvaart?
Hoe beschermen we hem en onszelf?
Het overlijden van een geliefde na een lang leven samen is een intense en moeilijke periode in het leven. Helemaal als de persoon die achterblijft een vorm van dementie heeft. Maar er is zelden een reden om de persoon met dementie buiten te sluiten.
Wanneer je De Mens met Dementie niet betrekt bij het afscheid, ontneem je hem of haar het recht van rouwen. Hij/zij kan niet meer alle momenten bewust beleven, registreren en onthouden. Maar het oergevoel, het intuïtieve gevoel blijft altijd: liefde, blijheid, woede, verdriet en rouw.
In kaart brengen wat wél kan
Samen met de familie ga ik kaart brengen wat de mogelijkheden zijn om de persoon met dementie bij het afscheid te betrekken. Wel moet duidelijk zijn dat De Mens met Dementie niet centraal staat. Hij/zij wordt erbij betrokken voor zover dat mogelijk is.
De wensen en behoeften vragen tijd en ruimte van de betrokken familieleden. Ik neem tijd om met papa/mama en de kinderen naar de opbaring te gaan. Dit is belangrijk want dit is als gezin het eerste gezamenlijke afscheid!
De Mens met Dementie kan helpen met het uitzoeken van de bloemen, een foto voor de rouwkaart of een bekend liedje.
De keuze om De Mens met Dementie mee te nemen naar de afscheidsdienst is afhankelijk van hoe ver de dementie is gevorderd. Als het gemis en het verdriet voelbaar zijn, maar het koppelen van dat gevoel aan de gebeurtenis (het overlijden) lukt niet meer, dan is een uitvaart met genodigden een te grote prikkel en te onrustig.
Toch kun je als gezin wel afscheid nemen. Je kunt als kinderen, samen met papa/mama op de kamer in de zorginstelling een kleine afscheidsbijeenkomst houden. Je kunt een kaarsje branden bij de foto, een speciale rouwkaart laten maken met de trouwfoto en een recente foto, een herkenbaar liedje laten horen, favoriete bloemen in een vaas en vragen naar herinneringen.
De verhalen die verteld worden, de bloemen, de rouwkaart en het liedje kunnen gebruikt worden bij de afscheidsdienst waar papa/mama niet bij kan zijn.
Waar het om gaat is dat De Mens met Dementie zich gezien, betrokken en erkend voelt. Dat hij/zij de emotie kan uiten. Want iedereen heeft recht op een afscheid van een geliefde!
Gecertificeerd uitvaartverzorger
Ik heb de training Dementievriendelijke uitvaartverzorger gevolgd, verzorgd door DeMens Training in samenwerking met Stichting Alzheimer Nederland.
Er is één ding dat dementie
niet kan wegnemen
en dat is liefde.
Liefde is geen herinnering,
liefde is een gevoel
dat zetelt in je hart.